Συνήθης χρήση: Μία ταμπλέτα την ημέρα.
Το Α-λιποϊκό οξύ (ALA) αποτελεί ένα σπουδαίο αντιοξειδωτικό, με δράση παραπλήσια των βιταμινών. Παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα και προστατεύει τον οργανισμό από το οξειδωτικό στρες. Συχνά, χαρακτηρίζεται ως "καθολικό" αντιοξειδωτικό, διότι είναι διαλυτό τόσο στο νερό όσο και στο λίπος και, επομένως, μπορεί να εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες τόσο ενδοκυτταρικά όσο και εξωκυτταρικά. Αντιθέτως, η βιταμίνη C και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (υδατοδιαλυτές), δρουν μόνο στις υδαρείς περιοχές των κυττάρων και των ιστών, ενώ οι βιταμίνες A, D και Ε (λιποδιαλυτές) δρουν μόνο στις λιπώδης περιοχές.
Το ALA υπάρχει σε δύο διαφορετικές μορφές (εναντιομερή), το R- και το S-λιποϊκό οξύ. Το ανθρώπινο σώμα παράγει το R- εναντιομερές, το οποίο αποτελεί την βιολογικά ενεργή μορφή λιποϊκού οξέος, που βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού. Ωστόσο, και οι δύο μορφές παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή κυτταρικής ενέργειας. Οι ιστοί με μεγάλες ενεργειακές απαιτήσεις, όπως το συκώτι και οι μύες (περιλαμβανομένης της καρδιάς), αλλά και τα κύτταρα του σπέρματος, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες για R-λιποϊκό οξύ, ενώ άλλα κύτταρα με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, όπως του αίματος και των αρθρώσεων, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες για S-λιποϊκό οξύ.
Η παραγωγή, όμως, του λιποϊκού οξέος, φυσιολογικά, μειώνεται με την ηλικία και γι' αυτό το λόγο συνιστάται η λήψη συμπληρωμάτων λιποϊκού οξέος, τα οποία αποτελούνται συνήθως από μείγμα των δύο μορφών (R- και S-) σε αναλογία περίπου 1:1.
Το λιποϊκό οξύ επιταχύνει την πρόσληψη της γλυκόζης από τα κύτταρα και μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη σε διαβητικούς τύπου 2, προστατεύοντας έτσι από παθήσεις (αρτηριοσκλήρωση, νεφροπάθεια, τύφλωση) που προκαλούνται από τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Πολυάριθμες μελέτες αποδεικνύουν τη σημαντική συμβολή του λιποϊκού οξέος στην αντιμετώπιση της διαβητικής περιφερικής νευροπάθειας, μία επιπλοκή που εμφανίζεται συχνά στους διαβητικούς.
Σε διπλά-τυφλή κλινική μελέτη, χορηγήθηκαν ενδοφλεβίως 100 mg, 600 mg ή 1.200 mg λιποϊκού οξέος ή placebo ημερησίως σε 328 ασθενείς με διαβητική νευροπάθεια για τρεις εβδομάδες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στους ασθενείς που έλαβαν δόσεις 600 mg και άνω, σε αντίθεση με αυτούς που έλαβαν placebo, μειώθηκε σημαντικά το μούδιασμα και ο πόνος, συμπτώματα που συνοδεύουν την περιφερική νευροπάθεια (Diabetologia, 1995, 38, 1425-1433). Σημαντική βελτίωση της νευρικής λειτουργίας και ανακούφιση από τα συμπτώματα της νόσου (πόνος, μούδιασμα, αίσθημα καύσου, μυρμηγκιάσματα κ.ά.) παρουσίασαν διαβητικοί τύπου 2 σε ανάλογη διπλά-τυφλή μελέτη διάρκειας 14 ημερών (Diabetes Care, 2003, 26, 770-776).
Αν και στις περισσότερες κλινικές μελέτες, οι δόσεις χορηγούνται ενδοφλεβίως, ωστόσο και η λήψη λιποϊκού οξέος μέσω στόματος (per os) έδωσε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε διαβητικούς με αυτόνομη καρδιακή νευροπάθεια (CAN) που έλαβαν 800 mg ημερησίως για 4 μήνες (Diabetes Care, 1997, 20, 369-373). Σε άλλη μελέτη, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα σε 74 διαβητικούς τύπου 2 που έλαβαν 600 mg λιποϊκού οξέος 1-3 φορές την ημέρα για 4 εβδομάδες (Free Radic Biol Med, 1999, 27, 309-314).
Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι το S- και R- λιποϊκό οξύ μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα της νευροπάθειας από πίεση, καθώς βελτιώνει την αιμάτωση των νεύρων, συμβάλλοντας έτσι στην αποτελεσματικότερη μεταβίβαση των νευρικών ώσεων.
Έρευνες έδειξαν ότι το ALA δρα συνεργικά και ενισχύει τη δράση άλλων αντιοξειδωτικών ουσιών. Αυξάνει την ενδοκυτταρική γλουταθειόνη και τα επίπεδα του συνενζύμου Q10, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην αναγέννηση των βιταμινών C και Ε. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην αντιμετώπιση του συνδρόμου χρόνιας κοπώσεως. Επιπλέον, έχει την ικανότητα να χηλικοποιεί ορισμένα μέταλλα (χαλκό, μαγγάνιο, υδράργυρο, κάδμιο κ.ά.), προστατεύοντας έτσι το συκώτι, αλλά και ολόκληρο τον οργανισμό, από την τοξική τους δράση, ενώ παράλληλα βοηθά στην αντιμετώπιση ηπατικών διαταραχών, όπως κίρρωση, ηπατίτιδα κ.ά.
Λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής του δράσης, το λιποϊκό οξύ δίνει πολύ καλά αποτελέσματα στο δέρμα, καθώς βοηθά στην επιβράδυνση της διαδικασίας της γήρανσης και χρησιμοποιείται ευρέως σε προϊόντα κοσμητολογίας. Επιπλέον, το λιποϊκό οξύ, επειδή διαπερνά εύκολα τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα από τη δράση επιβλαβών ουσιών (Brain Res, 2000, 855, 292-297) και πιθανόν να δίνει θετικά αποτελέσματα σε πάσχοντες από Alzheimer ή άλλες δυσλειτουργίες της μνήμης (Free Radic Biol Med, 1995, 19, 227-250).
Μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι το S- και R- λιποϊκό οξύ βοηθά στην πρόληψη του καταρράκτη και προστατεύει τα μάτια από την υπεριώδη ακτινοβολία, καθώς ενισχύει τη δράση των βιταμινών C και E (Free Radic Res, 1996, 25, 337-346) (Free Rad Biol Med, 1995, 18, 823-829). Επιπλέον, σε ασθενείς με γλαύκωμα, που έλαβαν 150 mg λιποϊκού οξέος ημερησίως για ένα μήνα, βελτιώθηκε σημαντικά η όραση (Vestn Oftalmol, 1995, 111, 6-8).
Το ALA βοηθά στην παρεμπόδιση του πολλαπλασιασμού του HIV, αναστέλλοντας την αντίστροφη μεταγραφάση και τον πυρηνικό παράγοντα kappa-B, που σχετίζονται με την εξέλιξη της νόσου (AIDS) (Klin Wochenschr, 1991, 69, 722-724) (Biochem Biophys Res Commun, 1992, 189, 1709-1715). Επιπλέον, έχει χρησιμοποιηθεί και ως αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από το θανατηφόρο μανιτάρι του γένους Amanita, αυξάνοντας κατά πολύ το ποσοστό επιβίωσης (Verlg Gerhard Witzstrock, 1980, 197-202).